بلاکچین Blockchain چیست؟

این روزها زیاد از فناوری بلاکچین Blockchain می شنویم. در این مطلب قصد داریم ببینیم اصلا این فناوری چیست؟

در حقیقت Blockchain همان پلتفرمی است که بیت کوین را پدید آورده است. بیت کوین در واقع روی فناوری Blockchain سوار شده است.

بلاکچین یک بستر توزیع تراکنش است که در آن هر تراکنش به دیگر تراکنش های اطراف آن از طریق رمزگذاری متصل است.

هکرها همیشه یک‌قدم جلوتر از شرکت‌های امنیتی حرکت می‌کنند. با این وجود که شرکت‌های امنیتی هر روز روش‌های جدیدی برای محافظت از کاربران ایجاد می‌کنند، هنوز هم هکرها روشی برای نفوذ پیدا می‌کنند؛ اما نوعی فناوری به نام بلاک‌چین (BlockChain)، به اینترنت یک هویت قطعی می‌دهد.

برای هک کردن آن، شما باید تمام تراکنش های وابسته به آن و تمام تراکنش های رونوشت شده را هک کنید (که در حقیقت یعنی غیر ممکن است).

اگر همه این گفته ها عجیب و غریب به نظر می رسند، بگذارید این طور بگوییم که بلاکچین دارایی های دیجیتالی شما را زیر نظر دارد تا فقط از طریق احراز هویت شناسایی شوند و کسی بدون اجازه نتواند کپی هایی از آن تهیه کند.

چنین موضوعی سبب می شود که برای واحد پول چندان ارزشمند نباشد اما از طریق آن می توان بسیاری از مسائل دیجیتالی را حفاظت کرد.

برای مثال، در آینده سند خانه شما دیگر یک برگه کاغذ نیست و یا کسی نمی تواند یک خانه را به چند نفر بفروشد و یا حتی رای گیری ها از این طریق کاملا بدون خطا انجام می شوند.

بلاک‌چین یک فناوری جدید و پروتکلی اینترنتی است که در تراکنش‌های مالی آنلاین به کار گرفته می‌شود؛ اما می‌توان موارد استفاده‌ی دیگری نیز برای آن پیدا کرد.

ریچارد مولدز (Richard Moulds)، مدیر ارشد شرکت امنیت الکترونیکی ثیلز (Thales e-Security)، گفت: «بلاک‌چین می‌تواند اعتماد مردم به اینترنت را افزایش دهد؛ به‌عنوان مثال می‌تواند علاوه بر متصل کردن اشیا به یکدیگر و اینترنت، رابطی برای تراکنش‌های مالی بین مردم و اشیا مختلف نیز باشد.» در حالی که عده‌ی زیادی فکر می‌کنند، تنها کاربرد بلاک‌چین، استفاده در بیت‌کوین است.

این فناوری در سال گذشته با مبلغ ۱ میلیارد دلار، بیشترین سرمایه‌گذاری روی یک فناوری نوظهور را به خود اختصاص داده است.

بلاکچین چیست؟

آجای ویج (Ajay Vij)، معاون مدیر و رییس بخش خدمات مالی شرکت اینفوسیس (Infosys)، گفت: «بلاک‌چین طراحی شد تا جلوی کلاه‌برداری در معاملات گرفته شود.

این فناوری یک پایگاه داده‌ی توزیع ‌ شده است که هر کسی می‌تواند در آن اعتبار معاملات را بررسی کند.»

فناوری بلاک‌چین تقریباً مانند امضای دیجیتال عمل می‌کند.

گرت استیفنز (Gareth Stephens)، رییس بخش توسعه طرح‌ها در شرکت انگلیسی جمع‌آوری اطلاعات جی. بی. جی (GBG)، گفت: «بلاک‌چین یک پلتفرم توزیع‌‌شده است که امکان انتقال اطلاعات از یک مکان به مکان دیگر را با امینت بالا فراهم می‌کند.»
بلاک‌چین یک فناوری متن‌باز است و کسی صاحب آن نیست، این فناوری یک مجری مرکزی برای تأیید تراکنش‌های انجام شده ندارد و به‌صورت خودکار شبکه را تنظیم می‌کند.

استیفنز می‌گوید: «در حقیقت نکته‌ی اصلی فناوری بلاک‌چین، قدرت بسیار بالای تنظیم خودکار آن است.»

پایگاه داده، پروتکل یا یک نرم‌افزار؟

مایکاح وینکلسپکت (Micah Winkelspecht)، مؤسس و مدیر شرکت آمریکایی جم (Gem)، ارائه‌دهنده‌ی بلاک‌چین، گفت: «بلاک‌چین می‌تواند یک پایگاه داده، پروتکل یا نرم‌افزار باشد.

زمانی که اطلاعات ذخیره می‌شود، دیگر امکان بازنویسی و تغییر آن وجود ندارد.این طراحی باعث می‌شود تا بلاک‌چین، یک سوابق تاریخی دائمی ایجاد کند.»

جذابیت‌های چنین فناوری‌هایی در زمینه‌های مختلف تجاری، تراکنش مالی و انتقالات اطلاعات- که روی یک شبکه‌ی ناامن انجام می‌شود- کاملاً مشخص است.

بلاکچین چگونه کار می‌کند؟

هر تراکنش یک کد هش (Hash) 64 کاراکتری تولید می‌کند. این کد با کد هش قبلی ترکیب می‌شود تا یک بلاک جدید ایجاد کند.
ویج می‌گوید: «هر بلاک با استفاده از بلاک‌های جدید، یک ترتیب خطی، زمانی و رشته کاراکترهای یک‌بار مصرف تولید می‌شود. به همین دلیل دست‌کاری و ایجاد اطلاعات نادرست و غیرقابل ردیابی، تقریباً غیرممکن است.»
در حال حاضر سامانه‌های اداری و بانک‌ها در معرض جرائم سایبری قرار دارند؛ اما بلاک‌چین می‌تواند جلوی همه‌ی آن‌ها را بگیرد.

بلاک‌چین می‌تواند با استفاده از جایگزین کردن پردازش‌های موجود پیچیده‌، تمام تراکنش‌های انجام شده را ضبط و نگهداری کند.

دیو ریسیزین (Dave Hryciszyn)، مدیر بخش فناوری و راهبردهای شرکت انگلیسی هدلاندن (HeadLondon)، گفت: «بلاک‌چین پایگاه داده‌ای است که محیط امن یکپارچه‌ای را در محیط‌های ناامن ایجاد می‌کند.

به این معنا که تمام اطلاعات معاملات انجام‌ شده در هر صنعتی را ذخیره می‌کند. می‌توان از این فناوری در زمینه‌های مالی، حسابرسی، پزشکی و صنعتی نیز استفاده کرد.»

بلاکچین و ویکیپدیا

برای مشخص تر شدن موصوع می خواهیم بلاکچین را با ویکیپدیا مقایسه نماییم.

بلاک چین و ویکیپدیا، هر دو در شبکه های توزیع شده (اینترنت) اجرا می شوند، ویکی پدیا یک وب سایت جهانی (WWW) با استفاده از یک مدل شبکه سرویس گیرنده و سرویس دهنده است.

در ویکیپدیا، کاربر (مشتری) با مجوزهای مرتبط با حساب کاربری خود قادر به تغییر مقالات ویکیپدیا در سرور اصلی است.

هرگاه یک کاربر به صفحه ویکیپدیا دسترسی پیدا کند، نسخه به روز شده ویکیپدیا را مشاهده خواهد کرد. اما کنترل پایگاه داده (دیتابیس) همچنان با مدیران ویکیپدیا است و اجازه دسترسی و تغییرات را را توسط یک مقام مرکزی حفظ می کند.

شیرازه اصلی ویکیپدیا مانند همه بانک ها، دولت ها و شرکت های بیمه، شامل دیتابیس متمرکز و محافظت شده است.

مدیران اصلی این شرکت ها و موسسات قادر به مدیریت و دسترسی کامل به پایگاه های داده هستند به همین دلیل به آن ها سیستم های متمرکز می گویند.

اما دیتابیسی که در فناوری بلاک چین تشکیل شده است کاملا متفاوت است. این نیز یکی از ویژگی های متمایز و مهم از فن آوری بلاک چین است.

این دیتابیس هیچ مدیری ندارد و توسط هیچ کسی نمی تواند کنترل شود. حتی توسعه گران فقط می توانند تغییراتی ایجاد کنند اما نمی توانند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند. به همین دلیل به این فناوری، «فناوری غیر متمرکز» می گویند.

به عبارت دیگر استخوان‌بندی دیجیتالی ویکی‌پدیا مشابه با پایگاه‌های داده مرکزی و به شدت حفاظت شده‌ای است که در حال حاضر بانک‌ها و دولت‌ها یا شرکت‌های بیمه از آن‌ها استفاده می‌کنند.

کنترل چنین پایگاه‌های داده‌ای در اختیار صاحبان آن‌ها خواهد بود. به ویژه آن‌ها با کنترل داده‌های جدید از حمله‌های سایبری به پایگاه داده جلوگیری می‌کنند.

اما از آن طرف، پایگاه داده توزیع شده یا نامتمرکزی که تکنولوژی بلاک چین ساخته است به طور اساسی استخوان‌بندی دیجیتالی متفاوتی دارد.

در هر حقیقت این تفاوت مهم‌ترین ویژگی تمیز دهنده کارکرد بلاک چین است.

نسخه اصلی داده‌های ویکی‌پدیا روی یک سرور مرکزی ویرایش می‌شوند و همه کاربران نسخه جدید این داده‌ها را می‌بینند.

اما در رابطه با کارکرد بلاک چین، هر سرور در این شبکه ارتقای رکوردها را به طور مستقل انجام می‌دهد و در نهایت همه آن‌ها به یک نقطه پایانی می‌رسند.

در آن زمان محبوب‌ترین رکورد از منظر کاربران به عنوان رکورد رسمی انتخاب می‌شود. از چنین شیوه‌ای به جای نسخه اصلی (master copy) استفاده می‌شود.

موارد استفاده‌ی بلاکچین

بیشتر شهرت بلاکچین تا این لحظه، استفاده از آن به‌عنوان سامانه‌ای برای رمزنگاری معاملات پول اینترنتی یا همان بیت‌کوین (Bitcoin) است.

از بیت‌کوین برای تبادلات بین‌المللی استفاده می‌شود که هزینه‌ی کمتری نسبت به فرایندهای تبدیل ارز به یکدیگر دارد. روزانه، میلیاردها دلار در قالب بیت‌کوین جابه‌جا می‌شود.

وینکلسپکت می‌گوید: «از فناوری بلاک‌چین می‌توان در زیرساخت‌های مالی موجود مانند سهام، اوراق قرضه و زمینه‌های بسیار دیگری استفاده کرد.»

استفاده از این فناوری و جایگزینی آن با فناوری‌های امروزی، می‌تواند روی سرعت دسترسی به اینترنت نیز تأثیر بگذارد.

چرا بلاکچین برای بانک‌ها جذاب است؟

مؤسسات مالی، شرکت‌هایی هستند که بلاکچین را وسیله‌ای برای افزایش موفقیت‌های خود می‌دانند.

وینکلسپکت گفت: «آن‌ها می‌توانند در حالی که سامانه‌هایشان با پلتفرم‌های شرکت‌های دیگر سازگار است، داده‌های مربوط به موجودی و دارایی‌های خود را به‌صورت رمزنگاری شده و با امنیت بالا، تولید، مدیریت و ذخیره کنند. این شرکت‌ها می‌توانند خدماتی یا دیگر مؤسسات مالی باشند.»

البته مؤسسات مالی و بانک‌هایی که از بلاک‌چین استفاده می‌کنند، باید خطر کاهش قدرت در بازار تبادلات ارزی را بپذیرند.

استیفنز گفت: «بانک‌ها، به‌عنوان مجریان اصلی بازار تبادلات ارزی شناخته می‌شوند؛ اما این فناوری و بیت کوین، خلأ بزرگی در این بخش ایجاد می‌کنند؛ اما در هزینه‌ی ایجاد زیرساخت‌ها صرفه‌جویی خواهد شد.»
مقامات بانک انگلیسی سانتاندر (Santander) پیش‌بینی می‌کنند، بلاک‌چین می‌تواند در سال ۲۰۲۲ به‌صورت سالانه ۲۰ میلیارد دلار ذخیره‌ی مالی برای بانک‌ها فراهم کند.

بلاکچین و شبکه های اجتماعی

پلتفرم های بزرگ جهت برقراری ارتباط با مخاطبین خود و دست یافتن به ترافیک بیشتر، از شبکه های اجتماعی، از جمله توئیتر، ری توئیت، فیسبوک، و غیره از طریق لایک و فالو کردن، استفاده میکنند.

در حال حاضر، نسل جدیدی از شبکه های رسانه ای اجتماعی پدید آمده است که با استفاده از فناوری بلاکچین برای ساخت سیستم عامل خود، کاربران را قادر به کنترل داده ها و فرار از سانسور های موجود مانند آنچه فیسبوک و توئیتر اعمال میکنند، میسازد.

علاوه بر این، کاربران این شبکه های اجتماعی به شکل ارزهای رمزنگاری شده پاداش دریافت می کنند. یکی از این شبکه های اجتماعی جدید، استیم (Steem) می باشد که بر پایه ی یک شبکه ی غیر متمرکز به نام Steemit عمل میکند.

استیمیت علاوه بر ارائه ی یک شبکه ی اجتماعی، پاداش کاربران خود را با ارزهای رمزنگاری شده ی خودش پرداخت می کند.

دیگر کاربردهای بلاکچین

از بلاکچین می‌توان در زمینه‌های صنعتی، پزشکی و زمینه‌های بسیار دیگری استفاده کرد. به‌عنوان مثال می‌توان آن را در بخش پزشکی -که سوابق بیماران دست‌کاری می‌شود- به کار گرفت.

این فناوری به پزشکان اجازه می‌دهد تا پرونده‌ای از سوابق بیماران را با امنیت بالا ذخیره کرده و آن‌ها را در صورت لزوم در اختیار دیگر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی قرار دهند.

این کار علاوه برافزایش امنیت ذخیره‌سازی و انتقال داده‌ها، باعث کاهش خطرها و هزینه‌های مدیریت داده‌ها می‌شود.

بلاکچین برای دولت‌مردان کشورهای مختلف نیز جذابیت‌های خاص خود را دارد. در حال حاضر دولت‌مردان انگلیس در حال تحقیق برای بهبود روش‌های ذخیره‌سازی اطلاعات توسط بلاکچین هستند.

از این فناوری می‌توان برای مقابله با دریافت محصولات چندرسانه‌ای به‌صورت غیرقانونی نیز استفاده کرد.

همچنین ویج معتقد است از فناوری بلاک‌چین می‌توان برای اعتبارسنجی و جلوگیری از انجام تقلب در انتخابات الکترونیک نیز استفاده کرد.

بلاکچین چطور می تواند جامعه را به هم بریزد؟

موضوع اصلی در مورد Blockchain، اعتماد است.

امروزه، جامعه و اقتصاد جهانی بر اساس اعتمادی که به واسطه ها داریم اداره می شوند. واسطه هایی نظیر بانک ها، دولت ها و شرکت های بزرگ اینترنتی مثل گوگل و فیسبوک.

در دنیای کسب و کار، برخی از بزرگ ترین شرکت ها و عظیم ترین ثروت ها از طریق تبدیل شدن به یک واسطه به دست می آید. واسطه ها یک تراکنشی را به سرانجام می رسانند و سهم خود را از این بین بر می دارند.

تپسکات می گوید چنین واسطه هایی واقعا کار بزرگی انجام می دهند اما محدودیت های خود را دارند: «آن ها هزینه بر هستند و همه چیز را کُند می کنند. هر آنچه مرکزیت پیدا می کند آسیب پذیر است.»

اما بالاتر از همه، آن ها «سود ناهمگامی بر می دارند» بابت آنچه که ارائه داده اند. به بیان ساده تر: بابت ارزش اندکی که اضافه می کنند، پول کلانی به جیب می زنند.

بهترین کالای آن ها اعتماد است و این اعتماد بر مبنای آن شکل گرفته که تصور می شود آن ها برای همیشه وجود دارند.

بلاکچین اما یک نوع دیگری به مسئله اعتماد نگاه می کند: مرکزیتی ندارد و توسط عموم جامعه اداره می شود، بنابراین هیچکس نمی تواند به آن دسترسی پیدا کرده و یا تغییری در آن ایجاد کند.

چنین مسئله ای سبب می شود که واقعا ارزش اعتماد کردن را داشته باشد تا جایی که The Economist به آن برچسب «ماشین اعتماد» را داده و وال استریت ژورنال آن را «دموکراسی اعتماد» می خواند.

این شکل از اعتماد می تواند سبب پدید آمدن نوعی واحد پولی جدید و یا ثبت رای به صورت عادلانه، ثبت مطمئن مدارک و یا انتقال ارزش های دیجیتالی بدون پرداخت هیچ بها و با بالاترین میزان امنیت شود.

تپسکات به آن نسل دوم اینترنت می گوید چون شاهد تکامل آن «از اینترنت اطلاعات به اینترنت ارزش ها» هستیم.

از آنجایی که بسیاری از شرکت ها فقط با قرار گرفتن در میان دو معامله سود کلانی به جیب می زنند، پدید آمدن چنین فناوری مهمی می تواند معادلات بسیاری از صنایع را به هم زند.

تپسکات می گوید: «بلاکچین قرار است تاثیر عمیقی روی کسب و کارها در سراسر دنیا بگذارد.»

و این موضوع مختص به صنایع بسیاری قدیمی نمی شود. تپسکات می گوید حتی مدل های کسب و کاری که ۴ یا ۵ سال قدمت دارند هم تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت.

برای مثال Uber را در نظر بگیرید. اوبر هم یک واسطه است که پول را از مسافر می گیرد و به راننده می دهد و در این بین تنها کاری که می کند، پیدا کردن یک ماشین برای مسافری است که در خیابان منتظر مانده.

اوبر تمام اطلاعات و سوابق راننده ها و مسافرانش را دارد و اطلاعات حساب و نوع پرداختشان را می داند. در آینده، تمامی این اطلاعات توسط بلاکچین اداره می شود (یا سرویسی که بر پایه آن شکل گرفته باشد) بدون آنکه اطلاعاتی در دسترس کسی قرار بگیرد.

آینده‌ی بلاکچین

فناوری بلاک‌چین نمی‌تواند به سرعت، اینترنت را تغییر دهد. وینکلسپکت گفت: «موارد زیادی است که این فناوری را به چالش می‌کشد.

مردم ممکن است متوجه شوند این فناوری، یک تحول ایجاد خواهد کرد؛ اما نمی‌دانند این فناوری چگونه به بهبود کسب‌وکار آن‌ها کمک می‌کند.»

بلاک‌چین یک فناوری نوظهور است که نیاز دارد تا برنامه‌هایی سازگار با آن تولید شود. همچنین برای استفاده از این فناوری باید مجموعه‌ای مقررات تنظیم شود.

همچنین این فناوری باید بتواند کارآمدی خود را اثبات کند تا بتواند به صورت گسترده به کار گرفته شود.

استفاده از آن در حال حاضر نیازمند دسترسی های بالایی در دانش و تکنولوژی است. بلاکچین نه به تنهایی بلکه به واسطه سرویس هایی که بر اساس آن شکل می گیرند در آینده مطرح خواهد شد.

همچنین، انقلاب بلاکچین به این مفهوم نیست که دیگر هیچ کسب و کاری برای توسعه وجود ندارد یا پولی در کار نیست، بلکه در عوض ساختارها تغییر می کند و کمپانی ها باید این تغییرات را بپذیرند.

با مقادیری سرمایه گذاری، ثروت و قدرت می توان شاهد شکوفایی رقابت ها و کسب و کارهای جدیدتری در آینده بود. با این وجود تپسکات می گوید: «فرصت برای مهندسی دوباره توزیع قدرت اقتصادی بسیار بزرگ است.»

باید به این مسئله توجه داشته باشیم که بلاکچین می تواند برخی از قوانین کاپیتالیسم را دوباره نویسی کند، قوانینی که طبیعتا به سود ثروتمندان هستند. بلاکچین می تواند سهم عموم مردم را بالاتر ببرد.

منبع: cyberbannews.com – digiato.com – payment24.ir – click.ir